Ebeveynlere Öneriler

Anne babalar, çocukların sağlıklı bir birey olarak yetişmesi ve olumlu kişilik yapısına sahip olması için önemli bir rol taşımaktadır. Bireyin içinde doğduğu, büyüdüğü ortamın özellikleri ile çevresindeki kişilerle kurduğu ilişkiler gelişimini birçok yönden etkilemektedir. Çünkü çocuğun dünyayı algılayış şekli çevresi ile olan kurduğu ilişkilerden oluşmaktadır. Bu durum hem kendisini algılama şekli hem de hayata karşı olan tavırlarının temelini oluşturur.

Aile, çocuğun ilk sosyal yaşantılarını edindiği yerdir. Yani anne baba olmak çocuğun sadece fiziksel ihtiyaçlarını karşılamak değil, aynı zamanda duygusal olarak tutarlı ve dengeli yaklaşımda bulunmaktır.

Çocuklar büyümeye başladıkları andan itibaren bazı zorluklarla karşılaşırlar. Kimi çocuklar karşılaştıkları problemlerle daha rahat baş edebilirken, kimileri zorlanabilmektedir. Ebeveynler ise çocuklarına karşı sergiledikleri bazı tutum ve davranışlarla, çocuklarının karşılaştıkları problemlerle baş etmelerini kolaylaştırabilirler. Bunlardan bahsedecek olursak;

Günlük Aile Oturumu : Aile bireyleri bir araya gelip sohbet edebilir, günlük aktivitelerini konuşabilir, gün içinde yaşadıkları problemleri birbirine anlatabilir ve beraber çözüm yolları üretilebilirsiniz.

Önleyici Açıklamalar : Anne babaların çocuklarıyla istemedikleri davranış hakkında neden-sonuç ilişkisi üzerine yaptıkları açıklamalardır. Açıklama yapılırken duyguların kullanılması önemlidir. Örneğin ; ‘‘ Markete gittiğimizde çikolata almak için ısrar etmen beni üzüyor, bu kadar fazla çikolata yemek sağlığın açısından zararlı’’ şeklinde bir açıklama yapabilirsiniz.

Sorumluluk Duygusu: Çocuklara yaş seviyesine göre sorumluluk verilmesi onların gelişimleri için ve sorumluluk duygusu gelişimi için önemlidir. Örneğin; kendi tabaklarını mutfağa götürebilirler, oyuncaklarını toplayabilirler… Bir çocuğun ebeveynlerinden bağımsız hareket edebilmesi, işleri yapabildiğini görmesi özgüven gelişimi açısından önemli bir adımdır.

Olumlu Pekiştirme : Çocuklar için anne babalarının ilgisi ve dikkati önemlidir. Davranışlarının karşılığını almak isterler. Bu yüzden çocuklarımızın davranışlarını görmeli, çabalarına karşılık vermeliyiz. Örneğin bir resmi tamamladıklarında bunu taktir etmeli ve ya bir etkinlik sırasında zorlandıklarında ona yapabileceğini, yanında olduğunu hissettirebilirsiniz.

Sınırlar ve Kurallar : Çocuklar dünyalarını keşfederken sınırsız özgürlük hissederler, fakat bu özgürlüğün içerisinde kendilerini güvende hissetmeye ihtiyaç duyarlar. Kurulan sınırlar ve kurallar sayesinde çocuklar davranışlarının neye etki edeceğini daha iyi bilirler, bu şekilde ise kendilerini daha güvende hissederler.

İletişim Dili: Çocuklarla iletişim halindeyken kurduğumuz cümleler, ses tonu, vurgulamalarımız oldukça önemlidir. ‘‘Ne’’ söylediğimizden daha çok ‘‘Nasıl’’ söylediğimiz oldukça önemlidir.  ‘‘ Yapmazsan…. yapamazsın’’ ifadesi yerine ‘‘ Yaptığında…. yapabilirsin’’ ifadesi iletişim dili açısından daha uygun olacaktır.

Özetleyecek olursak, çocuklarımıza karşı tutumumuz, davranışlarımız, iletişim şeklimiz gelişimlerinde büyük rol oynamaktadır. İlk sosyal deneyimlerini aileleri aracılığı ile öğrenirler. Bu yüzden onlara karşı tutarlı ve hoşgörülü olmak, sabır göstermek, dünyayı keşfetmeleri için zaman tanımak ve bunu yaparken sevgimizden, güven verici halimizden ödün vermemek, onları hatalarıyla kabul etmek, gelişim seviyelerine uygun beklentilerde bulunmak, onlar için yapabileceğimiz en uygun davranışlardır.

Klinik Psikolog Buse Sağat